جنگنده شفق
هواپیمای شفق یک جت آموزشی برای آموزش خلبانان تاکتیکی است. جنگنده شفق، از جنگندههای پنهانکار و مافوق صوت که طراحی آن از چندین سال پیش شروع شد و در سال 2004 نیز تکمیل نمونه اولیه آن گزارش شد، در سه نوع آموزشی دو نفره، جنگنده دو نفره و جنگنده یک نفره طراحی شدهاست. پروژه طراحی شفق توسّط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران سرمایه گذاری شده و بهوسیله مجتمع دانشگاهی هوایی (Aviation University Complex) که زیر مجموعهای از دانشگاه صنعتی مالک اشتر میباشد طراحی شدهاست و لازم به ذکر است که دانشگاه صنعتی مالک اشتر که یکی از بزرگترین مراکز علمی و طراحی ایران میباشد وابسته و زیر نظر کامل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است.
بسیاری از کارشناسان شفق را از حیث توانایی و نوع طراحی با طرح هواپیمای MiG-I-2000 روسیه مقایسه کردهاند. البته لازم به ذکر است در طراحی شفق به ویژگی پنهانکاری (رادارگریزی) آن توجه زیادی شده، بویژه که طرح بدنه آن به جنگنده اف/ای-22 رپتور ساخت آمریکا که یک جنگنده پنهانکار است نیز تا اندازهای شباهت دارد و بدنه آن از مواد جاذب امواج رادار (Radar Absorbing Materials) ساخته شدهاست، در واقع میتوان شفق را اولین جنگنده پنهانکار ایرانی دانست. بنا به اظهارات بعضی رسانهها طراحی نمونه نهایی شفق که شامل بسیاری اصلاحات و بهبودها میباشد تا سال 2008 بطول خواهد انجامید.
شفق دارای هفت جایگاه برای حمل تسلیحات مختلف میباشد. نوع سازه به کار رفته به شکل مناسبی اجازه حمل انواع بمب و موشکهای هوابه هوا و هوابه زمین و همچنین انواع بمب با هدایت لیزری را به این هواپیمای توانمند میدهد. که در زیر هر بال سه جایگاه و یک جایگاه نیز در زیر بدنه قرار دارد. همچنین استفاده از نمایشگرهای چند کاره رنگی در کاکپیت آن موجب شده تا در جنگنده از نمایشگرهای آنالوگ کمتر استفاده شود. ضمنا در کاکپیت این هواپیما به راحتی خلبان توجه زیادی شدهاست، همچنین در شفق از صندلیهای پرتاب شونده K-36D نیز استفاده شدهاست.
وزن این جنگنده حدود 5 تن میباشد که از این لحاظ یک جنگنده سبک بحساب میآید. پیشرانه این جنگنده یک دستگاه موتور توربوجت RD-33 کلیموف یعنی همان موتور بکار رفته در جنگنده MiG-29 است. بنا به گفته بعضی رسانهها ایران برنامههایی نیز برای تولید موتور کلیموف RD-33 و نمایشگرهای تحت امتیاز روسیه در ایران دارد.
از دیگر ویژگیهای بارز شفق میتوان به طراحی آیرودینامیکی و سرعت فراصوتی آن که دو تا دو ونیم برابر سرعت صوت است اشاره کرد، در طراحی شفق مساحت ریشه بالها بسیار بیشتر از نوک بال است و این امر موجب میشود تا جنگنده شفق در نبردهای هوایی تن به تن (داگ فایت) بتواند به سرعت زاویه حمله را بسوی هدف تغییر دهد، همچنین بواسطه طراحی ویژه بدنه آن توانایی پیچش، غلتش و قابلیت مانور پذیری شفق تا حد زیادی افزایش یافته و آن را به جنگندهای برای استفاده در موقعیتهای خاص تبدیل کردهاست. کارشناسان در مورد شفق به گمانه زنیهایی پرداختهاند از جمله اینکه جنگنده شفق از توانایی پرواز در ارتفاع پایین نیز بخوبی برخوردار است و از لحاظ اویونیک یا سیستمهای الکترونیک پروازی نیز بسیار پیشرفته میباشد. حتی بسیاری از کارشناسان ویژگی پنهانکاری شفق را حاصل ترکیب طراحی ویژه و استفاده از مواد جاذب امواج رادار دانسته و توانایی پنهانکاری شفق را با جنگنده آمریکایی F-117 Nighthawk که جنگندهای بسیار پیشرفته میباشد مقایسه میکنند.